KONKORDATO KOMİSERLERİNİN NİTELİKLERİ, EĞİTİMİ VE ÇALIŞMA USULLERİ HAKKINDA GETİRİLEN DÜZENLEMELER
KONU
Daha önce konkordato komiserinin niteliklerine ve alacaklılar kurulunun zorunlu olarak oluşturulmasına dair bir Yönetmelik 02.06.2018 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Bu defa konkordato komiserlerinin nitelikleri hususunda değişiklik ve yenilikler getiren düzenlemeler, 30.01.2019 tarih ve 30671 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan “Konkordato Komiserliği Ve Alacaklılar Kuruluna Dair Yönetmelik” ile yapılmıştır.
Yazımızda, yürürlüğe giren Yönetmelikte mevcut düzenlemeden farklı olarak getirilen değişiklik ve yenilik düzenlemeleri paylaşım konusu yapılmıştır.
Konkordato Komiserliği Eğitim ve Çalışma Esasları Hakkında Getirilen Düzenlemeler
Daha önce, Konkordato Komiserinin Niteliklerine Ve Alacaklılar Kurulunun Zorunlu Olarak Oluşturulmasına Dair Yönetmelik 02.06.2018 tarihinde yayımlan mış ve söz konusu yönetmelikte, konkordato komiserinin nitelikleri ile alacaklı sayısı, alacak miktarı ve alacakların çeşitliliği dikkate alınarak alacaklılar kurulunun zorunlu olarak oluşturulacağı haller ve alacaklılar kuruluna dair diğer hususlara ilişkin usul ve esasları belirtilmişti. Bu defa 30.01.2019 tarihinde yayımlanan Yönetmelik ile eski düzenlemeler yürürlükten kaldırılarak konkordato komiserinin nitelikleri, eğitimi, eğitim verecek kurumlar ve eğitimden muaf tutulacaklar ile alacaklılar kurulunun zorunlu olarak oluşturulacağı hâller ve konkordato komiserliği ile alacaklılar kuruluna dair diğer hususlara ilişkin usul ve esasları yeniden düzenlenmiştir.
A.1. Komiserlere Zorunlu Eğitim Uygulaması Getirilmiştir
Önceki Yönetmelik düzenlemesinden farklı olarak bu Yönetmelik düzenlemesiyle konkordato komiserinde aranacak nitelikler arasında komiserlik eğitimini tamamlamış olmak şart koşulmuştur. Bu düzenlemeyle, komiserlik eğitimini tamamlamamış olanlar konkordato komiseri olamayacaktır.
Eğitim şartından muaf tutulacaklar ise mezkûr Yönetmeliğin 13. Maddesinde “Komiserlik eğitiminden muaf tutulacaklar” başlığı altında belirtilmiştir. Bu düzenlemeye göre; medeni usul ve icra iflas hukuku, medeni hukuk, ticaret hukuku ile işletme, iktisat, maliye ve muhasebe alanında profesör veya doçent unvanına sahip olanlar komiserlik eğitiminden muaf tutulmuştur.
A.2. Komiserlik Eğitiminin İçeriği, Eğitimi Verecek Kuruluşlar ve Başvuru ile Komiserin Denetimi Hususunda Düzenlemeler Yapılmıştır
Yönetmeliğin “Komiserlik Eğitimi” başlıklı 3. Bölümünde komiserlik temel ve yenileme eğitiminin içeriği, eğitimi verecek kuruluşlar ve başvuru usulleri; “Başvuru ve Liste” başlıklı 4. Bölümünde ise komiserin bölge kurulu nezdinde çalışma usul ve esasları ile denetimi hususunda düzenlemelere aşağıdaki şekilde yer verilmiştir.
Temel Eğitim
Temel eğitim, komiserlik görevinin yürütülmesi için gerekli teorik ve pratik bilgileri içerir.
Temel eğitim, en az otuz altı ders saatinden oluşur. Eğitim kuruluşları, Başkanlığın uygun görüşü ile eğitim ders saatini arttırabilirler.
Temel eğitim medeni usul ve icra iflas hukuku, medeni hukuk, ticaret hukuku ile işletme, iktisat, maliye ve muhasebe alanında profesör, doçent veya doktor unvanına sahip olanlar tarafından verilir.
Temel eğitim; icra ve iflas hukukunun genel ilkeleri, konkordato mevzuatı, komiserin taşıması gereken nitelikler, komiserin görevi, yetkisi, yükümlülükleri ile hukuki ve cezai sorumluluğu, konkordato projesi, alacaklılar kurulu ve görevleri, işletme yönetimi, finansal raporların analizi, işletmelerde kriz yönetimi, rapor yazım usul ve tekniği ile Başkanlık tarafından gerekli görülen diğer konuları kapsar.
Temel eğitime katılmak zorunludur. Eğitim kuruluşlarınca, katılımcıların derslere devam durumunu gösteren çizelge düzenlenir ve derslerin 1/12’sine devam etmeyenlerin eğitim programıyla ilişiği kesilir.
Temel eğitimin içeriği, yöntemi ile usul ve esasları bu alanlardaki ihtiyaca göre Başkanlık tarafından genelgeyle belirlenir.
Yenileme Eğitimi
Komiserlere, eğitim izni verilen kuruluşlarca, toplam on iki saatten az olmamak üzere üç yılda bir defa yenileme eğitimi verilir. Komiser, yenileme eğitimine listeye kaydedildiği tarihten itibaren üçüncü yılın içinde katılmak zorundadır. Yenileme eğitimi almayan komiser listeye tekrar kaydedilmez. Yenileme eğitimi hakkında 10 uncu madde hükmü kıyasen uygulanır.
Katılım Belgesi
Eğitim kuruluşları, temel ve yenileme eğitimlerini tamamlayan katılımcılara en geç on beş gün içinde eğitimi tamamladıklarına dair bir belge verir.
Eğitim Kuruluşlarına İzin Verilmesi Ve İzin Süresinin Uzatılması
Komiserlik eğitimi Bakanlıkça izin verilmek kaydıyla; bünyesinde hukuk fakültesi bulunan üniversiteler ile Türkiye Barolar Birliği ve Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği tarafından verilir.
İzin verilen eğitim kuruluşlarının listesi Başkanlık tarafından elektronik ortamda yayımlanır.
İzin için başvuru Başkanlıkça belirlenecek usule göre yapılır. Başvuruda; eğitimin içeriği ve sürelerini kapsar şekilde eğitim programı, eğiticilerin sayısı, unvanları, uzmanlıkları ve yeterlilikleri ile eğitim verilecek mekânlar hakkında gerekçeli ve yeterli bilgiler verilir.
Başkanlık tarafından altmış gün içinde yapılacak inceleme sonucunda, eğitimin amacına ulaşıp ulaşmayacağı, eğitimin yapılacağı mekânların uygunluğu ve eğitim kuruluşlarında eğitim faaliyetinin devamlılığının sağlanıp sağlanmayacağı gözetilerek ilgili eğitim kuruluşuna en çok üç yıl için geçerli olmak üzere izin verilir; başvuran kuruluşun aranılan nitelikleri taşımadığının tespiti hâlinde talep reddedilir ve ilgilisine bildirilir.
Eğitim kuruluşu, izin süresinin bitiminden en az iki ay önce bu sürenin uzatılması için başvurmak zorundadır.
Başkanlık tarafından, eğitim kuruluşunun 15’inci maddeye göre sunduğu raporlar ile yapılan denetime ilişkin raporların incelenmesi sonucunda, eğitimin belirlenen şartlar ve içerikte başarılı bir şekilde devam ettiğinin ve 16’ncı maddede düzenlenen eğitim izninin iptalini gerektirir hâllerin bulunmadığının anlaşılması hâlinde, verilen izin üç yıla kadar uzatılabilir.
İzin süresi uzatılmayan eğitim kuruluşu listeden çıkarılır. Bu eğitim kuruluşuna ait belgeler dosyasında saklanır.
Bilgi Verme Yükümlülüğü
Eğitim kuruluşları, Başkanlığa her yıl Ocak ayında bir önceki yıl içinde gerçekleştirdikleri eğitim programı sayısı, eğitime katılan ve eğitimi tamamlayan kişi sayısı, eğitim alan kişilerin uzmanlık alanları ile meslekleri, eğitim veren kişiler, eğitim verilen yerler ile istenilen diğer hususları içeren bir rapor sunar.
Rapor sunmayan eğitim kuruluşuna, on beş gün içinde raporun sunulmaması hâlinde, eğitim izninin iptal edileceği hususu yazılı olarak ihtar olunur.
Eğitim Kuruluşuna Verilen İznin İptali
Aşağıdaki hâllerde eğitim kuruluşuna verilen izin Bakanlık tarafından iptal edilir:
a) İzin şartlarından birinin ortadan kalktığının veya mevcut olmadığının sonradan anlaşılması.
b) Belirlenen usul ve esaslara uygun eğitim verilmediğinin tespit edilmesi.
c) Katılım belgesi düzenlenmesinde sahtecilik yapılması.
ç) 15’inci maddede belirtilen bilgi verme yükümlülüğünün yapılan ihtara rağmen yerine getirilmemesi.
d) Eğitim kuruluşunun iznin iptali için yazılı talepte bulunması.
İzni iptal edilen eğitim kuruluşu listeden çıkarılır. Bu eğitim kuruluşuna ait belgeler dosyasında saklanır.
Eğitim Kuruluşunun Denetimi
Eğitim kuruluşları, komiserlik eğitimiyle ilgili faaliyetleri açısından Başkanlığın gözetimi ve denetimi altındadır.
Eğitim kuruluşları, Başkanlık tarafından doğrudan veya bölge kurulu marifetiyle; komiserlik eğitiminin verilip verilmediği, verilen eğitimin içeriği, kim tarafından ve nerede verildiği, sınıf mevcutları ve eğitim başvurusu için sunulan bilgi ve belgeler ile belirlenen diğer hususlar yönünden her zaman denetlenebilir.
Komiserlik Listesine Kayıt İçin Başvuru
İlgili, listeye yazılmak için Başkanlık tarafından belirlenen takvim ve esaslara göre yerleşim yerinin veya mesleki faaliyetini yürüttüğü yerin bağlı olduğu bölge kuruluna başvuru yapar.
İlgili, başvuru sırasında kimlik, yerleşim ve iletişim bilgileri ile 4’üncü maddede aranan nitelikleri taşıdığına dair belgeleri ve aynı maddenin birinci fıkrasının (ç), (d), (e), (f) ve (g) bentlerinde gösterilen engellerin kendisinde bulunmadığına dair beyannameyi sunar.
Bölge kurulu, listeye kayıt için aranılan şartların sağlandığını tespit ederse ilgiliyi üç yıl için listeye kaydeder; aksi hâlde başvuruyu reddeder. Ret kararı ilgilisine bildirilir.
Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu, komiser olma niteliklerini taşıyan bağımsız denetçilerin listesini kaydedilmek üzere bölge kuruluna bildirir. Oluşturulan listeler bölge kurulu tarafından internet sitesinde ilan edilir.
Komiser, ikinci fıkrada sayılan hususlarla ilgili olarak kendisine ait bilgilerde meydana gelen her türlü değişikliği bir ay içinde varsa belgesiyle birlikte listeye işlenmek üzere bölge kuruluna iletir.
Komiser, yerleşim yeri, görev veya iş yeri değişikliği nedeniyle başka bir bölge kurulu listesine nakil talebinde bulunabilir.
Listeden Çıkarılma
Aşağıdaki hâllerde komiser, bölge kurulu tarafından listeden çıkarılır:
a) Komiser tarafından talep edilmesi.
b) Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından komiserin bağımsız denetçi olma niteliğini kaybettiğinin bildirilmesi.
c) Komiserliğe kabul şartlarının kaybedilmesi veya listeye kayıt tarihinde gerekli şartların bulunmadığının sonradan tespit edilmesi.
ç) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak görevin kabul edilmemesi veya görevin bırakılması.
d) Görevin gerektirdiği güven duygusunu sarsıcı tutum ve davranışlarda bulunulması.
e) 8’inci maddede belirtilen yükümlülüklere aykırı davranılması.
İncelemenin Usul Ve Esasları
Bölge kurulu başkanı, 19’uncu maddenin birinci fıkrasının (c), (ç), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen hâllerde başvuru üzerine veya resen gerekli inceleme ve araştırmayı bizzat veya bölge kurulu üyelerinden biri vasıtasıyla yapabilir.
Bölge kurulu başkanı veya görevlendirilen üye, yapacağı denetim ve inceleme sırasında komiser hakkındaki iddiaları ciddi bulursa komisere tebligat yaparak bir hafta içinde yazılı savunma yapmasını ister.
Bölge kurulu başkanı veya görevlendirilen üye, bizzat veya istinabe suretiyle delilleri toplar, gerekli gördüğü kimselerin beyanlarını alır ve yapacağı inceleme sonucunda hazırladığı raporu bölge kuruluna sunar.
Bölge kurulu başkanı veya görevlendirilen üye, inceleme sırasında yargı mercilerinden, kamu kurum ve kuruluşlarından, meslek odalarından, özel hukuk tüzel kişilerinden ve gerçek kişilerden inceleme konusuyla ilgili bilgi ve belge talep edebilir. İlgililerce bu talebin yerine getirilmesi zorunludur.
Yapılacak inceleme sonucunda 19’uncu maddenin birinci fıkrasının (c), (ç), (d) ve (e) bentlerinde belirtilen hâllerden birinin gerçekleştiğinin anlaşılması hâlinde komiserin listeden çıkarılmasına karar verilir. Karar komisere tebliğ edilir ve kesinleştikten sonra komiserin görev yaptığı kamu kurum ve kuruluşlarına, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarına ve ilgili diğer yerlere bildirilir.
Komiser hakkındaki inceleme, ivedilikle ve herhâlde başvuru veya resen incelemeye başlama tarihinden itibaren en geç altı ay içinde sonuçlandırılır.
Alacaklılar Kurulu Zorunlu Olarak Oluşturulacağı Hallerde Değişiklik Yapılmıştır
02.06.2018 tarihli Yönetmeliğin 11. Maddesinde “Alacaklılar kurulunun zorunlu olarak oluşturulacağı haller” başlığı altında “En az üç alacaklı sınıfı bulunması kaydıyla, alacaklı sayısının iki yüz elliyi veya alacak miktarının yüz milyon Türk Lirasını aşması halinde alacaklılar kurulunun oluşturulması zorunludur.” yer alan hüküm, 30.01.2019 tarih ve 30671 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan “Konkordato Komiserliği Ve Alacaklılar Kuruluna Dair Yönetmelik”’ in 22. Madde düzenlemesinde “En az üç alacaklı sınıfı bulunması kaydıyla, alacaklı sayısının iki yüz elliyi veya alacak miktarının yüz yirmi beş milyon Türk Lirasını aşması hâlinde alacaklılar kurulunun oluşturulması zorunludur.” şeklinde değiştirilmiştir. Bu değişiklik uyarınca alacaklılar kurulunun zorunlu teşekkül şartı olarak belirtilen, alacak miktarının 125 Milyon TL olması sınırı, yeni Yönetmelik hükmü uyarınca 100 Milyon TL olarak değiştirilmiştir.
Eski Yönetmelik Yürürlükten Kaldırılmıştır
2/6/2018 tarihli ve 30439 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Konkordato Komiserinin Niteliklerine ve Alacaklılar Kurulunun Zorunlu Olarak Oluşturulmasına Dair Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Saygılarımla
Yusuf ÖZER
(YMM-Bağımsız Denetçi)
Saygılarımla.
YUSUF ÖZER
