VERGİ KARNESİ İYİ OLAN MÜKELLEFLERE GETİRİLEN İNDİRİMLİ VERGİ UYGULAMASI
23.02.2017 tarih ve 6824 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”’un 4’üncü maddesiyle 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun yeniden düzenlenen mülga mükerrer 121’inci maddesinde yer alan “ Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi” uygulamasına ilişkin usul ve esaslar 301 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ’nde belirlenmiştir.
1. İndirimli Vergi Uygulamasının Başlangıcı
Vergiye uyumlu mükelleflere getirilen vergi indirimi uygulaması 0 1.01.2018 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere 08.03.2017 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
2. Vergi İndiriminden Yararlanacak Mükellefler
Tebliğin 4’üncü bölümünde belirtilen şartları taşımaları kaydıyla vergi indiriminden;
– Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olanlar,
– Finans ve bankacılık sektörlerinde faaliyet gösterenler, sigorta ve reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri ve emeklilik yatırım fonları hariç olmak üzere kurumlar vergisi mükellefleri
yararlanabileceklerdir.
3. Vergi İndiriminden Yararlanma Şartları
Yukarıda belirtilen yer alan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin vergi indiriminden yararlanabilmeleri için;
İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresinde verilmiş ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin kanuni süresinde ödenmiş olması gerekmektedir.
Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra kendiliğinden düzeltme amacıyla veya 213 sayılı Vergi Usul Kanunu ’nun(VUK) 371’nci madde kapsamında pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın ihlali sayılmayacaktır. Ancak, indirimden yararlanılabilmesi için, kendiliğinden düzeltme amacıyla verilen veya pişmanlıkla verilen bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin de kanuni süresi içerisinde ödenmiş olması gerekmektedir.
Ayrıca her bir beyanname itibarıyla 10 TL’ye kadar yapılan eksik ödemeler de tahakkuk eden vergilerin kanuni süresi içerisinde ödenmiş olması şartının ihlali anlamına gelmez bu şartın i hlali sayılmayacaktır.
Örnek: (A) A.Ş.’nin 2017 hesap dönemine ilişkin olarak 25/4/2018 tarihinde vermiş olduğu kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden 2.400.000.-TL kurumlar vergisi hesaplanmıştır.
2015, 2016 ve 2017 yıllarına ilişkin tüm vergi beyannamelerini kanuni süresi içerisinde vermiş ve tahakkuk eden vergileri de kanuni süresi içerisinde ödemiş olan (A) A.Ş., 2/5/2017 tarihinde Aralık 2015 dönemine ait KDV beyannamesine ilişkin pişmanlıkla beyanname vermiş ve bu beyanname üzerine tahakkuk eden vergileri de kanuni süresi içinde ödemiştir.
Buna göre, (A) A.Ş. tarafından, 2017 yılı hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden tahakkuk eden vergilerin kanuni süresi içerisinde ödenmesi şartı da dahil olmak üzere, diğer şartların da sağlanmış olması kaydıyla, Aralık 2015 dönemine ait KDV beyannamesine ilişkin pişmanlıkla beyanname verilmiş olması, vergi indiriminden yararlanılmasına engel teşkil etmeyecektir.
İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıl içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıylaikmalen,re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması gerekmektedir.
Belirtilen dönemler için haklarındaikmalen,re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunan mükellefler, tarhiyatın kesinleşip kesinleşmediğine bakılmaksızın, indirimden yararlanamayacaktır.
Yapılan tarhiyatların kesinleşmiş yargı kararlarıyla veya VUK’un Ek-11 ya da değişik Ek- 1’inci Maddesi kapsamında yapılacak uzlaşmalar ile ya da 120-126’ncı Madde düzenlemeleri kapsamında yapılacak düzeltme işlemlerine göre tamamen ortadan kaldırılmış olması durumunda bu şart ihlal edilmiş sayılmaz. Ancak, yapılan tarhiyatların kesinleşmiş yargı kararları, uzlaşma veya düzeltme hükümleri ile kısmen ortadan kaldırılması durumunda ise indirimden yararlanılamayacaktır.
İndirimin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi aslı (vergi cezaları dâhil) 1.000 Türk lirasının üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması,
Söz konusu 1.000,00 TL’lik borcun hesabında Maliye Bakanlığına bağlı vergi dairelerine verilmesi gereken vergi beyannameleri üzerine tahakkuk eden vergi asılları ile vergi cezalarının (vergiziyaı cezası, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları) toplamı dikkate alınacaktır. Söz konusu 1.000,00 TL’lik borcun hangi döneme ait olduğunun önemi bulunmamaktadır.
Örnek: 2017 hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesini 18/4/2018 tarihinde veren (E) Ltd.Şti.’nin bu tarih itibarıyla Kasım 2014 vergilendirme dönemine ait vadesi geçmiş 850.- TL gelir stopaj vergisi borcu ile vadesi geçmiş 2.600.- TL motorlu taşıtlar vergisi borcu bulunmaktadır.
Buna göre, (E) Ltd. Şti.’nin her ne kadar toplamda 3.450.- TL vadesi geçmiş vergi borcu bulunsa da vergi indirimi uygulamasında 1.000.- TL’lik sınırın aşılıp aşılmadığının tespitinde sadece beyanname üzerine tahakkuk eden vergiler dikkate alınacağından, 2.600.- TL motorlu taşıtlar vergisi borcu dikkate alınmayacak ve 850.- TL’lik gelir stopaj vergisi borcu (E) Ltd. Şti.’nin vergi indiriminden yararlanmasına engel teşkil etmeyecektir.
İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında VUK’un 359’ uncu maddesinde sayılan fiillerin işlenmemiş olması
şarttır.
4. Vergi İndirimi Uygulaması
Belirtilen şartlara haiz olan vergiye uyumlu mükellefler, beyan ettikleri yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden tarh edilen gelir veya kurumlar vergisinin %5’i oranında vergi indirimi tutarını hesaplayacak ve tarh edilen vergiden düşülmek suretiyle ödenmesi gereken gelir veya kurumlar vergisi tutarına ulaşılacaktır.
Bu kapsamda hesaplanacak vergi indirimi tutarı, her hal ve takdirde 1 milyon TL’den fazla olamayacaktır. Hesaplanan vergi indirimi tutarı, öncelikle beyanname üzerinden tarh edilen gelir veya kurumlar vergisinden indirilecek daha sonra yıl içinde kesinti suretiyle ödenen vergiler ile geçici vergilerin mahsubu yapılmak suretiyle ödenecek vergi tutarına ulaşılacaktır.
Vergi indirimi tutarının ödenmesi gereken vergiden fazla olması halinde ise kalan tutar, yıllık gelir veya kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihi izleyen bir tam yıl içinde mükellefin beyanı üzerine tahakkuk eden diğer vergilerinden mahsup edilebilecektir. Bu süre içerisinde mahsup edilemeyen tutarlarred ve iade edilmeyecektir.
Örnek: Vergi indiriminden yararlanma şartlarının tamamını sağlayan ve 2017 hesap dönemine ait kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde hesaplanan kurumlar vergisi 22.000.000.- TL olan (H) A.Ş.’nin bu hesap dönemine ilişkin olarak yurtiçinde kesinti suretiyle ödemiş olduğu kurumlar vergisi tutarı 400.000.- TL’dir. (H) A.Ş. aynı döneme ilişkin olarak ayrıca 20.000.000.- TL geçici vergi ödemiştir.
Vergi indirimi tutarı = Hesaplanan kurumlar vergisi x İndirim oranı
= 22.000.000.- TL x 0,05
= 1.100.000.- TL
olarak hesaplanmış olsa da (H) A.Ş.’nin yararlanabileceği vergi indirimi tutarı 1.000.000.- TL olarak dikkate alınacaktır.
Buna göre, (H) A.Ş. vergi indiriminden aşağıdaki şekilde yararlanacaktır.
A. Hesaplanan Kurumlar Vergisi
22.000.000,00 TL
B. Hesaplanan Vergi İndirimi Tutarı
1.000.000,00 TL
C. Mahsup Edilecek Vergiler Toplamı
Kesinti Suretiyle Ödenen Vergi 400.000.-TL
Ödenen Geçici Vergi 20.000.000.-TL
20.400.000,00 TL
Ç. Ödenmesi Gereken Kurumlar Vergisi
(A-C)
1.600.000,00 TL
D. Mahsup Edilen Vergi İndirimi Tutarı
1.000.000,00 TL
E. Ödenecek Kurumlar Vergisi (Ç-D)
600.000,00 TL
5. Ticari, zirai veya mesleki kazancın diğer gelir unsurlarıyla birlikte beyan edilmesi durumunda mükelleflerin yararlanabileceği vergi indirim tutarının tespiti
Ticari, zirai veya mesleki kazancın diğer gelir unsurlarıyla birlikte beyan edilmesi durumunda, gelir vergisi mükelleflerinin yararlanacağı vergi indirimi tutarı, ticari, zirai veya mesleki faaliyet nedeniyle beyan edilen kazançların toplam gelir vergisi matrahı içerisindeki oranı dikkate alınmak suretiyle hesaplanan gelir vergisi esas alınarak tespit edilecektir.
Örnek: Vergi indiriminden yararlanma şartlarının tamamını taşıyan Bayan (İ), 2017 takvim yılında; 280.000.- TL ticari kazanç, 70.000.- TL de alacak faizi elde etmiştir. Bayan (İ) bu dönemde 42.000.- TL geçici vergi ödemiştir.
Buna göre, Bayan (İ) vergi indiriminden aşağıdaki şekilde yararlanacaktır.
A. Ticari Kazanç
280.000,00 TL
B. Menkul Sermaye İradı
70.000,00 TL
C. Gelir Vergisi Matrahı (A+B)
350.000,00 TL
Ç. Hesaplanan Gelir Vergisi
114.150,00 TL
D. Ticari Kazanç / Gelir Vergisi Matrahı (A/C)
0,80
E. Hesaplanan Gelir Vergisinin Ticari Kazanca İsabet Eden Kısmı (Ç x D)
91.320,00 TL
F. Hesaplanan Vergi İndirimi Tutarı (E x % 5)
4.566,00 TL
G. Mahsup Edilecek Vergiler Toplamı
Ödenen Geçici Vergi 42.000.-TL
42.000,00 TL
Ğ. Ödenmesi Gereken Gelir Vergisi (Ç – G)
72.150,00 TL
H. Vergi İndirimi Tutarı
4.566,00 TL
I. Ödenecek Gelir Vergisi (Ğ – H)
67.584,00TL
6. Şartların ihlali halinde yapılacak işlemler
Vergi indiriminden yararlanan mükelleflerin, şartları taşımadığının sonradan tespiti halinde
İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yılda herhangi bir vergiye ilişkin beyanın gerçek durumu yansıtmadığının, indirimden yararlanıldıktan sonra tespiti üzerine yapılan tarhiyatların kesinleşmesi halinde,
ilgili vergilendirme döneminde indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilir.
Dolayısıyla, indirimin hesaplandığı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yılda herhangi bir vergiye ilişkin beyanın gerçek durumu yansıtmadığının, vergi indiriminden yararlanıldıktan sonra tespit edilmesi nedeniyle beyana tabi vergi türleri itibarıylaikmalen, resen veya idarece tarhiyat yapılması ve bu tarhiyatların kesinleşmesi durumunda, indirim nedeniyle ödenmeyen vergiler vergiziyaı uygulanmaksızın tarh edilecektir.
Vergi indirimi uygulamasında kesinleşmeden maksat, tarh edilen vergi ile kesilen cezaların idari yargı mercileri nezdinde dava konusu yapılmaması veya dava konusu edilmesi neticesinde tüm olağan kanun yollarının tüketilmesiyle uygun bulunmak suretiyle kesinleşmesidir.
Bu takdirde, indirim uygulaması dolayısıyla ödenmeyen vergiler açısından zamanaşımı, yapılan tarhiyatın kesinleştiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren başlayacaktır.
