GERÇEK FAYDALANICI BİLGİSİ HAKKINDA SİRKÜLER
13.07.2021 tarihli Resmi Gazete’de 529 no.lu VUK Tebliği yayımlanmıştır. Vergi kaçakçılığıyla mücadelede gelirlerin / servetlerin arkasındaki gerçek isimlerin bilinmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, tüzel kişiler ve tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin gerçek faydalanıcı bilgisinin güncel, tam ve doğru bir şekilde tespit edilebilmesi amacıyla gerçek faydalanıcının belirlenmesine ve bildirilmesine ilişkin olarak bildirim zorunluluğu getirilen mükelleflerin kapsamı, bildirimin şekli, bildirimde bulunulacak dönem, bildirim verme zamanı, bildirimin gönderilme usulü ile uygulamaya ilişkin diğer usul ve esasların belirlenmesi bu Tebliğin konusunu teşkil etmektedir.
Bu sirkülerimizde Tebliğde yer alan düzenlemelerin özetine yer verilmiştir.
“Gerçek Faydalanıcı” Kimdir:
Tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran ya da bunlar üzerinde nihai nüfuz sahibi olan gerçek kişi veya kişilerdir.
“Tedbirler Yönetmeliği” ne demek:
10/12/2007 tarihli ve 2007/13012 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmeliği,
“Trust” Ne Demek:
Bir malvarlığının belirli bir lehtar ya da lehtar grubunun yararlanması için, malvarlığının maliki olan sözleşme kurucusu tarafından, söz konusu malvarlığının yönetimi, kullanımı ya da sözleşmede belirtilen diğer tasarruflarda bulunulması amacıyla sözleşmeyi icra eden bir mütevellinin kontrolüne bırakılmasını hüküm altına alan hukuki ilişkiyi ifade eder.
Gerçek Faydalanıcı Nasıl Belirlenir:
(1) Tüzel kişilerde;
a) Tüzel kişiliğin yüzde yirmi beşi aşan hissesine sahip gerçek kişi ortakları,
b) Tüzel kişiliğin yüzde yirmi beşi aşan hissesine sahip gerçek kişi ortağının gerçek faydalanıcı olmadığından şüphelenilmesi veya bu oranda hisseye sahip gerçek kişi ortak bulunmaması durumunda, tüzel kişiliği nihai olarak kontrolünde bulunduran gerçek kişi ya da kişiler,
c) (a) ve (b) bentleri kapsamında gerçek faydalanıcının tespit edilemediği durumlarda, en üst düzey icra yetkisine sahip gerçek kişi ya da kişiler,
gerçek faydalanıcı olarak kabul edilerek bildirime konu edilir.
(2) Tedbirler Yönetmeliğinin 12 nci maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen tüzel kişiliği olmayan iş ortaklıkları gibi teşekküllerde;
a) Tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran gerçek kişi ya da kişiler,
b) (a) bendi kapsamında gerçek faydalanıcının tespit edilememesi halinde tüzel kişiliği olmayan teşekkül nezdinde en üst düzeyde icra yetkisine sahip gerçek kişi ya da kişiler,
üst düzey yönetici sıfatıyla gerçek faydalanıcı olarak kabul edilir ve bildirime konu edilir.
(3) Trust ve benzeri teşekküllerde; kurucular, mütevelli, yönetici, denetçi veya faydalanıcı sıfatını haiz olanlar ya da bu teşekküller üzerinde nüfuz sahibi olanlar gerçek faydalanıcı olarak kabul edilerek bildirime konu edilir.
Kimler Gerçek Faydalanıcı Bilgisi Bildirimi Vermek Zorundadır:
Bu Tebliğin konusunu teşkil eden gerçek faydalanıcı bilgisi bildirimini, bildirim verme süresinin başladığı 1/8/2021 tarihi itibarıyla faal olan (tasfiye işlemi devam edenler dâhil);
a) Kurumlar vergisi mükellefleri,
b) Kollektif şirketlerde şirketi temsile yetkili kimse veya ortak, eshamsız komandit şirketlerde komandite ortaklardan biri ve adi ortaklıklar adına en yüksek ortaklık payına sahip kişi, Türkiye’de yönetim merkezi olan veya Türkiye’de mukim yöneticisi olan yabancı ülkede kurulmuş trust ve benzeri teşekküllerin yöneticileri, mütevellileri veya temsilcileri,
vermek zorundadırlar.
GİB (Gelir İdaresi Başkanlığı) Tarafından İstenilmesi Halinde Vermek Zorunda Olanlar:
Tebliğin 4/2 maddesinde uzun bir listeyle gerçek faydalanıcı bilgisini istenilmesi halinde vermek zorunda olanlar uzun bir listeyle sayılarak belirtilmiştir. Listenin tamamına burada yer verilmemiştir. Belli başlı bazı kişilere/kurumlara aşağıda yer verilmiştir:
Bankalar
Finansman ve Faktoring şirketleri
Sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri ile sigorta ve reasürans brokerleri,
Finansal kiralama şirketleri,
Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi ile kargo şirketleri,
İş makineleri dâhil her türlü deniz, hava ve kara nakil vasıtalarının alım satımı ile uğraşanlar ile bu işlemlere aracılık edenler,
Ticaret amacıyla taşınmaz alım satımıyla uğraşanlar ile bu işlemlere aracılık edenler,
Spor kulüpleri,
Noterler,
Kripto varlık hizmet sağlayıcılar,
Avukatlar
Bir işverene bağlı olmaksızın çalışan serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler,
Gelir İdaresi Başkanlığı, bu kanallardan elde etiği bilgileri mükellefler tarafından verilen bildirimler ile karşılaştıracak ve eksik ve yanlış olması halinde gerekli cezai yaptırımlar uygulanacaktır.
Gerçek Faydalanıcı Bilgisi Bildirimi Ne Zaman ve Ne Şekilde Verilecektir:
Kurumlar vergisi Mükellefleri
Geçici vergi beyannameleri ve yıllık kurumlar vergisi beyannamesi EKİNDE bildirmek zorundadır.
Kurumlar vergisi mükellefleri dışında kalan diğer mükellefler ile diğer kişiler:
HER YILIN AĞUSTOS AYI SONUNA KADAR Gelir İdaresi Başkanlığına BİR FORM İLE ELEKTRONİK ORTAMDA bildirmek zorundadır.
Yeni mükellefiyet tesis ettirilmesi veya daha önce bildirime ekledikleri bilgilerde değişiklik olması halinde
Bunların gerçekleştiği tarihi takip eden BİR AY İÇERİSİNDE bildirmeleri gerekmektedir.
“gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim formu” ile gerçek faydalanıcıların adı, soyadı, vatandaşlıkları, kimlik numaraları, adresleri, varsa telefon, faks ve elektronik posta bilgileri ile gerçek faydalanıcılığın sebebini bildirirler.
Kağıt ortamında (elden veya posta ile) bildirim formu vergi dairesi müdürlükleri/malmüdürlükleri tarafından kabul edilmeyecektir.
Elektronik ortam dışında gönderilen bildirim verilmemiş sayılacaktır.
“Gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim formu” aşağıdaki kişiler tarafından verilebilir:
Mükelleflerce bizzat veya,
Aracılık ve sorumluluk sözleşmesi bulunan serbest muhasebeci mali müşavir (aracılığıyla)
Gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi tasdik sözleşmesi (tam tasdik sözleşmesi) bulunan yeminli mali müşavirler (aracılığıyla)
Bildirimin yapılmasının ardından bildirimin hatalı veya eksik olduğunun anlaşılması durumunda bildirimin bu maddede belirtilen usullerde yeniden verilmek suretiyle düzeltilmesi gerekmektedir.
Muhafaza ve Cezai Yaptırım:
Gerçek faydalanıcı bilgisi bildirimine konu edilen bilgilerin mükellefler tarafından, bildirimin verildiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren 5 yıl süreyle muhafaza edilmesi gerekmektedir.
Bu Tebliğde yapılan düzenlemeler kapsamında bildirilmesi gereken bilgileri bildirmeyen, eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunan mükellefler hakkında 213 sayılı Kanunun ilgili ceza hükümleri tatbik olunur.
İlk bildirim
Gerçek faydalanıcı bilgisi verme yükümlülüğü getirilen kurumlar vergisi mükellefleri dâhil bütün mükellefler ile diğer kişilerin, en geç 31/8/2021 günü sonuna kadar gerçek faydalanıcı bilgisini 6 ncı maddenin ikinci fıkrasında belirtilen form ile elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığına bildirmeleri gerekmektedir.
SAYGILARIMLA
Yusuf ÖZER
YMM-Bağımsız Denetçi
Vergi Hukuku ve Uygulamaları Bilim Uzmanı